Manenberg is een kleurlingen-township op ongeveer en kwartier rijden van de stad. Manenberg grenst aan Guguletu. Daar wonen voornamelijk zwarten. Als je vanuit Manenberg Guguletu binnenrijdt, kun je zien dat er een verschil is tussen de twee townships. Een township voor kleurlingen ziet er anders uit dan een township voor zwarten. Op het eerste gezicht lijkt het minder rommelig en armoedig. In Manenberg zie je geen enorme vlakten met krotten zoals je die in de informal settlements van Khayelitsha aantreft. Maar rijd je dieper de wijk in, langs de verveloze flats en vervallen binnenplaatsen, dan zie je de armoede. De straten hier doen denken aan de getto’s van Los Angeles, zoals je die ook ziet in Amerikaanse speelfilms. Grimmig, alsof er elk moment een stel gangsta’s om de hoek kan komen.
Ook Manenberg had lange tijd zo’n geduchte reputatie. De wijk ging gebukt onder schietpartijen en drugsoverlast. En nog altijd kijken mensen die er niet wonen je met een bedenkelijk gezicht aan als je zegt dat je in Manenberg bent geweest. “Iedereen doet net alsof er alleen criminelen in Manenberg wonen, maar voor het merendeel wonen er gewone mensen,” zei Clinton, toen ik hem twee weken geleden op het FIFA Fan Fest ontmoette. Clinton vertelde dat hij in een hotel in het centrum van de stad werkte en dat zijn kinderen allemaal een goede opleiding gehad. “Gelukkig hebben ze meer kansen gehad dan ik vroeger,” zei Clinton.
Ik vertelde Clinton dat ik in januari van dit jaar in Manenberg was geweest. Toen had ik er de Manenberg Waterfront bezocht. “O, daar woon ik vlakbij,” zei Clinton enthousiast. “En vond je het wat?”
Ik zei Clinton dat ik de Manenberg Waterfront een sympathiek project vond en dat het een goede zaak was dat de bewoners zelf hun buurt opknapten. Maar de twijfels die ik over het slagen van het project had, hield ik maar voor me.
De echte Waterfront van Kaapstad is een complex met winkels, hotels en restaurants, dat is gebouwd in de oude haven. Die heeft daardoor een nieuwe bestemming gekregen. The Waterfront is inmiddels de grootste toeristische attractie van de stad. Ook elders in de wereld tref je gelijksoortige complexen aan waar toeristen door aangetrokken worden, zoals de haven van Barcelona en die van Liverpool. Nederland heeft De Kop van Zuid in Rotterdam en binnenkort start Scheveningen met een grootscheepse opknapbeurt om in de toekomst nog meer toeristen te trekken. Want blijkbaar doen die overal ter wereld het liefst dezelfde dingen: eten, drinken en souvenirs kopen voor thuis.
In Manenberg hadden de bewoners daarom bedacht dat het goed zou zijn om zo’n eigen toeristische attractie in de wijk te hebben. Op een braakliggend stuk grond, dat uitkeek op een binnenwater en een grijze fabriek, waren ze begonnen met de bouw van hun eigen boulevard. Op de grond waren witte strepen geschilderd om de parkeervakken aan te geven en in het midden was een bloemperkje aangelegd met Afrikaantjes.
In een houten gebouw op het terrein maakte buurtbewoners van gevlochten riet muurdecoraties en geurpakketten van zelfgemaakte zeep. Oude CD’s werden beschilderd, zodat die verkocht konden worden als onderzetter. “Alles hier wordt opnieuw gebruikt,” zei Yasmine, een van de enthousiaste vrijwilligsters die ik in januari sprak. Ik vroeg me stilletjes af of toeristen wel naar deze plek zou komen, maar de trots waarmee Yasmine me ontving en rondleidde, zorgde ervoor dat ik die vraag uiteindelijk niet stelde.
Op de muur hing een plattegrond hoe het er allemaal uit zou gaan zien. “Wacht maar tot straks het WK voetbal van start gaat,” zei Yasmine. “Dan zijn wij er helemaal klaar voor om de fans te ontvangen.”
Een reactie
Vind het wel goed dat de bewoners bezig zijn om alles zelf op te knappen en dat ze de positiviteit kunnen opbrengen. Ondanks het gevaar en alle ellende die er heerst geloof ik er in en hoop ik dat er betere tijden voor ze gaan aanbreken.