Mooi meissie

De homestay van Ina heet Zwakala. Dat betekent : Kom dichterbij.
Ina was bejaardenverzorgster voor ze twee jaar terug zelf met pensioen ging. In Zuid-Afrika krijgen vrouwen pensioen vanaf 60 jaar, mannen vanaf hun 65ste. “Maar dan moet je wel gewerkt hebben,” zegt Ina erbij. Sinds haar man zelf gepensioneerd is, wordt ze gekort op haar pensioen. Maar Ina heeft niet te klagen. Het leven is haar niet ongunstig gezind geweest. Haar drie volwassen zoons doen het goed. De oudste is arts, de middelste studeert in Stellenbosch en de jongste werkt bij een telecombedrijf.
Toch is Ina nog altijd bezorgd om haar volwassen zoons. Het liefst zou ze elk uur van de dag willen weten waar ze uithangen. “Als ik een paar dagen niets van ze heb gehoord, bel ik ze zelf op om te controleren of het wel goed gaat.”
In Worcester wonen voornamelijk kleurlingen. Coloureds noemen ze die hier in het Engels. Bruinmense, Kleurlinge of Bruin-Afrikaners, zeggen ze in het Afrikaans. Dat is hier nog altijd de taal van de blanke Afrikaners – die hier ook wel Boeren worden genoemd – en de kleurlingen, zoals Ina en mama Divine.

Afrikaans klinkt als een grappig soort Nederlands. Daar is een verklaring voor: de taal stamt uit het Nederlands van de zeventiende en achttiende eeuw, toen de eerste Nederlanders hier arriveerden en handel begonnen te drijven met de lokale bevolking, nadat de Portugezen hier al eerder waren geweest. Later kwamen er ook invloeden bij uit het Frans, Engels en het Maleis, als gevolg van de aanwezigheid van handelaren uit Azië en de komst van slaven die de Nederlanders vanuit de Oost naar de Kaap deporteerden.
Van oorsprong is het Afrikaans dus een mengtaal. Later werd het Afrikaans de taal, waarmee de Afrikaners hun eigen identiteit verwierven en waarmee ze zich konden onderscheiden van de Engelsen, voor het uiteindelijk de taal werd die symbool stond voor de apartheid.
In het dagelijks leven spreekt Ina Afrikaans. Maar met haar gasten spreekt ze Engels. “Het is zo belangrijk om meerdere talen te spreken,”, zegt Ina. “Als je een taal deelt, kun je met elkaar communiceren.”
Het beheersen van een taal schept kansen. Steeds meer bewoners van de zwarte township Zweletemba sturen hun kinderen daarom naar een school in Worcester, waar les wordt gegeven in het Afrikaans, vertelt Ina. Maar de kinderen beheersen het Afrikaans te weinig en dat levert in de klassen veel problemen op, hoorde ze van een vriendin die onderwijzeres is.
In de omgeving van Worcester is het Afrikaans op werkplaatsen en in bedrijven nog altijd de meest gesproken taal. “Als je alleen Xhosa spreekt, zoals zoveel zwarten, kom je nooit hogerop,” zegt Ina. Toch heeft de komst van meer zwarten in de bedrijven ook wel voor verandering gezorgd. In het telecombedrijf waar haar zoon werkt, verliep een paar jaar geleden alle interne communicatie in het Afrikaans. Nu gaan er ook memo’s in het Engels en in het Xhosa rond.
Ook haar zoon, de dokter, spreekt nu een beetje Xhosa, zegt Ina met een glimlach. “Anders verstaat hij zijn patiënten niet.”

Later op de dag bezoeken we huize Moria, een weeshuis in de buurt. Dat wordt betaald door Kinderzorg. Het echtpaar dat het huis beheert, Mary en David Geduld, doet dat vrijwillig. Mary en David zijn ook kleurlingen. “Voor dit werk moet je geduld hebben,” zegt Mary als ze zich voorstelt. “God heeft ons dat gelukkig gegeven.”
Mary werkt als 27 jaar als vrijwilligster. De laatste vier jaar runt ze met haar man, die inmiddels ook gepensioneerd is, dit kindertehuis. Op haar 28ste kreeg Mary kanker. Ze was toen moeder van zes kinderen. “Heer, laat me leven,” bad Mary tot God. “Dan zal ik mijn leven wijden aan het goede.” Ze genas en Mary hield haar belofte. Maar het is zwaar, zegt ze.
Geld is er nauwelijks. De gemeente betaalt het eten voor de grootste kinderen, maar voor de rest zijn ze aangewezen op giften. Elektriciteit moeten ze zelf betalen. Van een Duitse vrijwilligster die hier onlangs was, hebben ze een kachel gekregen.

In Moria wonen elf kinderen. De oudste is negentien, de jongste een paar maanden. De een werd gevonden op een treinstation, de ander als baby naakt in het veld. Mary ziet de moeders van een van de kinderen elke dag voorbij komen lopen. “Ze interesseert zich totaal niet voor haar kind.”
Het oudste meisje heeft FAS. Dat betekent Fetal Alcohol Syndrome. Omdat haar moeder tijdens de zwangerschap teveel heeft gedronken, heeft ze een blijvende hersenbeschadiging opgelopen. “Hoe ouder ze wordt, hoe kleiner haar hersenen worden,” zegt Mary.
Buiten zitten de allerkleinste kinderen die nu niet naar school zijn. Mary zwaait naar een van hen. “Toen ze hier binnenkwam kon ze niet lopen, nu danst en rent ze door het huis. Dat is Nomza. Dat betekent mooi meissie.”
Buiten staat ook buurtbewoner Willem Bosch. Hij is actief voor COPE, de politieke partij die zich heeft afgesplitst van het ANC. “Zie je al die mensen hier op straat die doelloos rondhangen?” zegt hij. “Die zijn allemaal werkeloos. Ze worden totaal aan hun lot overgelaten. Het werkeloosheidcijfer in de buurt is 40%. Kleurlingen zijn hier het kind van de rekening. We horen hier tot de grootste bevolkingsgroep, maar er wordt niets voor ons gedaan.”
Er moet echt snel wat gebeuren, want de regering doet niets, zegt Willem. “Als ze voor het WK in zo korte tijd zoveel geld bij elkaar kunnen brengen, waarom kunnen ze dat dan niet ook op andere gebieden? Dit land heeft hulp nodig.”

Terug in de homestay bij Ina valt mijn oog op een papier op de kamerdeur. A Code of Ethics for Tourists staat erop geschreven. Daarop staan twaalf richtlijnen waaraan toeristen zich kunnen houden. “Reis nederig en met de bedoeling om meer te leren over de mensen van het land waar je te gast bent,” luidt de eerste regel. En ook: “Doe geen beloften,tenzij je zeker weet dat je ze kunt nakomen.”
Het laatste advies stemt tot nadenken: “Neem de tijd voor reflectie op de gebeurtenissen van de dag en probeer die beter te begrijpen. Bedenk wat voor jou een verrijking kan zijn, anderen nadeel en schade kan berokkenen.”

Dit bericht is geplaatst in community projects en tagged als , , , , , , , , , , , , , , , . Bookmark de permalink . Plaats een reactie of laat een trackback achter: Trackback URL.

6 Reacties

  1. esther
    Posted 6 June 2010 at 20:00 | Permalink

    en nu?
    trek je het?
    of ga je blijven en voor mooie meissies zorgen?
    veel sterkte
    en ook veel plezier

    zus

  2. joyce
    Posted 7 June 2010 at 08:05 | Permalink

    Jeetje Ric, wat doe jij veel indrukken op. Toen ik het stukje van het weeshuis las, dacht ik: dit blijft altijd in je gedachten en je zal wat willen doen voor ze als je de middelen hebt. Ook verschrikkelijk voor de kleurlingen die geen werk hebben, je weet dat het zo is, maar bij het lezen van je stuk word je weer met je neus op de feiten gedrukt.

  3. Claudia van den Broek
    Posted 7 June 2010 at 13:48 | Permalink

    Hoi Ricci,

    Vanaf vandaag ga ik je weblog ook volgen. Via het Indisch Netwerk ben ik op je weblog gekomen.
    Sinds 2 weken heb ik een eigen mooie meissie. Ze heet Illy Warsini en is een maand te vroeg geboren…… Ze heeft een echt indisch pesek neusje. En dat voor een vrouw van 43.
    Wat gaaf dat je in Zuid-Afrika zit.
    Ik blijf je vanaf nu volgen.
    Groetjes,
    Claudia

  4. ilse
    Posted 7 June 2010 at 19:08 | Permalink

    hey ricci,

    Bedankt voor de afleiding die je me met je blog geeft. Hij is leuk om te lezen hoor, keep up the good work! zien je misschien snel nog. We zijn de 24e gewoon in Capetown.
    Succes met je blog!
    Ilse

  5. Posted 8 June 2010 at 21:27 | Permalink

    Mijn complimenten voor de beschrijving.
    Wordt er dan te weinig gedaan om de werkgelegenheid te bevorderen?
    Is er een werkloosheidsuitkering ?
    Hoe staat het met de misdaad ?

  6. ricci
    Posted 8 June 2010 at 23:39 | Permalink

    Allemaal goede vragen. De komende weken zal ik op zoek gaan naar de antwoorden

Plaats een reactie

Je email adres wordt nooit gepubliceerd of gedeeld. Verplichte velden zijn gemarkeerd *

*
*

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>