Mongo’s

Gisteren schreef ik hier over de invloed die goededoelenorganisates hebben op de media.
Net als politieke partijen zijn non-governemental organizations (NGO’s) zoals UNICEF, UNHCR, Oxfam Novib, Artsen zonder Grenzen en Greenpeace zich zeer goed bewust van de grote rol die beeldvorming speelt bij het uitoefenen van hun werk.
Goededoelenorganisaties zijn opgericht om het leed in de wereld  tegen te gaan. Het is begrijpelijk dat ze willen laten zien welk leed dat is: het bestrijden van armoede, honger, oorlogen, uitsluiting, vrouwenonderdrukking, kindermisbruik, dierenleed, milieuvervuiling. Het is nog altijd geen pretje op onze mooie wereld.

Dat goededoelenorganisaties die ellende laten zien, kun je ze dan ook niet kwalijk nemen. Het is een deel van hun werk. Wel is het goed om te beseffen dat goedendoelenorganisaties altijd een belang hebben bij wat ze laten zien. Hoe groter de zieligheidsfactor, hoe groter de noodzaak van hun eigen activiteiten, hoe meer donaties er binnen komen.

Een bekend voorbeeld is het Live Aid Concert uit 1985. De hele dag al hadden popartiesten van naam en faam opgetreden om geld  in te zamelen, toen David Bowie een filmpje aankondigde dat was gemaakt door de Canadese televisie. “De beelden spreken voor zich,” zei Bowie tegen het publiek. En ook: “Geef genereus.” Daarna werden er beelden vertoond van uitgemergelde kinderen in de woestijn, begeleid door het nummer Drive van The Cars.
Het filmpje is nu weer op YouTube te zien. You can’t go on, thinking nothing is wrong,’ galmden de woorden van de zanger door mijn hoofd. En ik weet nog hoe ik zachtjes vloekte toen ik destijds de beelden zag. Dat was 25 jaar geleden.

Wat ik me toen nog niet zo goed realiseerde, weet ik nu wel: goededoelenorganisaties en de media zijn twee handen op een buik. Want ook bij de media geldt het adagium: hoe slechter hoe beter. Goed nieuws is geen nieuws. Als journalist kun je er niet mee scoren.

Vandaag maakte Oxfam Novib bekend dat ze 45 van de 330 medewerkers moet ontslaan. Dat is slecht nieuws, dus werd het bericht uitvoerig in de kranten belicht.
De komende jaren krijgt de organisatie aanzienlijk minder financiële steun van de Nederlandse overheid. Maar dat is niet de enige reden voor de ontslagen, aldus Oxfam Novib-directeur Farah Karimi. De banen die verdwijnen betreffen vooral functies op het hoofdkantoor in Den Haag. De organisatie wil zo meer ruimte geven aan kleinschalige projecten op locatie. Daarmee speelt Oxfam Novib in op een ontwikkeling die al enige tijd gaande is in de goededoelensector.

Steeds meer mensen steunen liever een kleine organisatie dan een grote. Donateurs willen weten waar hun geld naartoe gaat. Bij kleine organisaties is dat beter na te gaan dan bij grote.
Bij de grote organisaties hebben de donateurs ook steeds vaker het idee dat het geld niet terecht komt bij de mensen voor wie het is bestemd.
Grote organisaties zitten in dure kantoren, rijden rond in kostbare terreinwagens en betalen hun eigen personeel dikke salarissen. Op de een of andere manier klopt dat niet.

De kleinere organisaties die zich inzetten voor het goede doel worden Mongo’s genoemd. Dat staat voor My Own NGO. Hier in Zuid-Afrika wemelt het van zulke kleinere goeddoelenorganisaties. In de townships vind je ze in alle soorten en maten. Soms zijn ze opgericht door de gemeenschap zelf,  soms ook met buitenlandse steun. Vaak zit er een kerk of een religieuze organisatie achter het initiatief, maar dat hoeft niet altijd.
Hoeveel Mongo’s er actief zijn in de townships weet niemand. Maar in bijna elke township vind je wel een rijtje huizen dat is gebouwd met Zweeds, Deens of Iers geld. Tijdens het WK hebben veel Mongo’s zich gewijd aan een voetbalproject.
Mongo’s zijn klein, maar hun gedrevenheid is groot. Dat maakt Mongo’s sympathiek.